De enige man die geen fooi wil woont in Fez!

Het probleem  vanochtend bij het vertrek uit Meknes is dat we op de tom tom het adres van het hotel in Fez niet kunnen vinden. We vinden wel een aanpalende straat maar omdat de naam wat anders wordt geschreven dan ik kan vinden op google maps gokken we er maar op dat dit de juiste naam is. Naar laten zal blijken is dat een misvatting. Bij het verlaten van Meknes zien we zowat op elk kruispunt bedelende jonge zwarte mannen. We veronderstellen dat het gelukzoekers zijn die inmiddels de oversteek van landen ten zuiden van de Sahara achter de rug hebben en nu op weg zijn Libië om vandaar de boot te nemen naar het beloofde land. Weten deze jongens dat de kans op niet halen van de overkant groot is? Het is een bizar idee dat wij in een superjet over anderhalve week gewoon terugvliegen terwijl zij wie weet nog jaren bezig zijn aan een onzekere trip naar een vermeend beter leven. Waar zouden zulke jongens ’s nachts slapen vragen we ons af.

In Fez aangekomen blijkt de op de tom tom ingevoerde straat onjuist. Ga in de mierenhoop die het oude Fez blijkt te zijn maar eens naar een hotelletje zoeken. We parkeren onze auto ergens op een gigantisch parkeerterrein omgeven door eeuwenoude stadsmuren. Op een kaartje in mijn Rough Guide zie ik ineens een naam die ook voorkomt in de straatnaam van het hotel: Batha. Op de kaartje vind ik een naam die een beetje lijkt op een zijstraat van de straat die we zoeken. We zoeken naar de Rue de L’Unesco, terwijl ik zie staan Rue L’Inesci. Zou dat misschien….? We wagen het er op, maar vinden de aangegeven straat weer niet. Wel een pleintje vlakbij in de buurt. Daar spreken we iemand willekeurig aan op straat. “Weet u Pension Campini in de Rue de Campini?” Tot onze stomme verbazing blijkt de man niet alleen de straat , niet alleen het bewuste pension, maar ook de eigenaar goed te kennen. Hij brengt ons er meteen maar even naar toe. Miraculeus hoe je in een miljoenenstad de juiste persoon eruit pikt! Allah is op onze hand! De man weet niet alleen ons hotel maar biedt ons meteen maar aan om ons de volgende dag de stad te laten. Na enige onderhandelen over de prijs worden we het eens. Voor 20 euro laat hij ons de stad zien.

Daarna via de Bab Joudloub, een prachtige in paarse tegels uitgevoerde stadspoort, de souk in. Een mengeling van geuren en klanken die je niet voor mogelijk houdt, komt ons tegemoet. En wat een sfeer, overal wordt je aangeklampt maar het wordt nergens hinderlijk. In de souk wil iedereen aan de toeristen geld verdienen. Behalve een man die bezig is in een marmeren blad letters uit te kappen. We maken een foto van deze vakman en willen hem een 10 dinarmunt geven. Tot onze verrassing weigert de man en laat ons zijn identiteitsbewijs zien. “Je suis un artiste!” zegt hij trots, “ik wil geen fooi”. Onder de indruk van zoveel beroepseer vervolgen wij onze weg . Via allerlei steegjes komen we weer op hetzelfde grote plein omringd door kasteelmuren. Zwermen zwaluwen scheren door de avondlucht. Pierre en ik zijn overweldigd door de sfeer, de drukte, de omgeving. "Welkom in Fez", staat er op een muur, "en ga glimlachen". Dat doen we.

Op de weg naar het hotel terug komen we terecht in een festival van Sufimuziek, waarbij de overeenkomst met de Indiase Hari Krishna herhalingen ons opvalt. Eigenlijk is de muziek de vocale vertaling van de geometrische herhalingen die we in de Marokkaanse patronen herkennen (aldus Professor Piet Paaltjes, kenner van de Sufi-cultuur). Op het allerlaatste stukje wordt ik op een haar na geschept door een plotseling agressief met piepende banden optrekkende auto. Dat ik dit stukje schrijf kan dus een Allahswonder genoemd worden.