Hoeveel schoonheid kan een mens verdragen?

Dag 8: Coimbra – Tomar

Zowaar, een bewolkte dag; voor het eerst in onze Portugese trip oogt de hemel niet blauw maar grijs. Prima eigenlijk, we rijden over de golvende autoroute richting Lissabon naar Batalha. (heb ik al eens gezegd dat de Portugese wegen werkelijk in prima conditie  verkeren, misschien nog wel beter dan in het vaderland). Aldaar bevindt zich een bouwwerk dat elke beschrijving onmogelijk maakt. Het kost ons alleen al bijna een uur om rondom het gotische bouwwerk heen te lopen dat een aantal koningen in de periode tussen 1350 en 1450 ter ere van zichzelf hebben neergezet. Het betreft dan Koning João I en zijn nazaten, waaronder zijn zoon, Hendrik de Zeevaarder (die overigens op één tochtje naar Cadiz na nooit heeft gevaren!) en koning Duarte die het nodig vond zeven kapellen voor zichzelf neer te zetten en een jaar na voltooiing aan de pest overleed. Het mooie van deze gebouwen, die met bijna kantwerkachtige franje zijn versierd, is dat ze van binnen ontdaan zijn van alle religieuze attributen;  over blijft pure gotische bouwkunst. Hemelhoog reikt het gewelf boven de door João I opgetrokken hoge pilaren;

prachtig is de kapel waarin João innig met zijn vrouw ligt verstrengeld op hun gemeenschappelijke grafzerk, langs de rand de tombes van de vier zonen, waaronder die van Hendrik de Zeevaarder. Die ligt geheel alleen; óf geen vrouw óf niet belangrijk genoeg. Koning Duarte en zijn vrouw wilden dus een bouwwerk voor zichzelf en lieten een achtkantige bouwwerk tegen de andere kerken neerzetten; maar het geld voor een dak was op. Men heeft het daarna maar zo gelaten, zodat het echtpaar elke nacht onder de open hemel moet doorbrengen en dat nu al eeuwenlang. We lopen langs kloostergangen die in pracht niet te evenaren zijn, onbegrijpelijk hoe verfijnd de bouwheren en steenhouwers steen naar hun hand konden zetten; het lijkt of we door een in Brussels kant opgetrokken paleis rondlopen. Voeg daarbij de schitterende hedendaagse kunst die een kundige conservator in de gangen heeft laten neerzetten, hoeveel schoonheid kan een mens op een dag eigenlijk verdragen? En hoe heerlijk is het om te ervaren dat H. het net zo ervaart als ik. Het ene na het andere tafereel wordt door haar vastgelegd.

Op eens worden we naar achteren gedirigeerd en klinkt het dreigende gestamp van laarzen in de kloostergangen, Portugese militairen nemen de wacht over bij het graf van de onbekende soldaat dan zich in één van de kloostergangen bevindt. Ik vind het nog indrukwekkend ook in deze illustere omgeving. Het is duidelijk dat dit monument voor de Portugese identiteit net zo veel betekent als, laten we zeggen, de Groote kerk in Delft voor de Hollandsche.

Groter met dit alles kant het contrast niet zijn in het nabij gelegen Fatima waar alle bizarre trekjes van het katholieke geloof bij elkaar komen. Een stoet met zichzelf op hun knieën  martelende gelovigen trekt op naar het heiligdom van de aan drie herderskinderen verschenen heilige maagd.

Na afloop van deze prestatie mogen ze handenvol kaarsen in de op kosten van het Vaticaan permanent brandend gehouden ovens werpen. Bewondering bij mij dwingt de oude vrouw af die het gehele parcours op de knieën aflegt met een huilende baby op de arm, af en toe het zweet afgebet door behulpzaam familielid. Dat enkele gelovigen hun martelgang met kussentjes onder de knieën aflegt maakt de gelovige dezes minder 'amused', hier wordt zonder meer ‘vals spel’ gespeeld. Ik reed destijds mijn tocht naar Santiago de Compostela toch ook niet op een elektrieke fiets? Kom nou toch!

We rusten uit en eten een ijsje in de schaduw van Hotel Allelujah om onze tocht te vervolgen naar Tomar. Aldaar heeft H. een volgens de ANWB als charmecamping betitelde camping gespot. En ik moet toegeven, de ANWB heeft goed werk geleverd; een mooiere, om niet te zeggen, gezelliger camping, zijn we tot nu toe niet tegengekomen. Overal staan prachtige cactussen en bloeien de geraniums als heuse struiken tegen de bomen op. Naast onze tent scharrelen kippen. Een haan is er vanwege de nachtrust niet  bij omdat rekening gehouden wordt met de nachtrust van de gasten. Het restaurant beneden aan de berg, dat ons door het Nederlandse campingechtpaar is aanbevolen, zet serveert ons voor 9 euro de man een maaltijd die alles wat ons tot op heden is voorgezet met straatlengten slaat. Hier blijven we zeker een dag extra hangen.