Wereldmuseum

wo 16-12-2009 12:25

gezien: Oceanië in het Wereldmuseum

In het geheel vernieuwde Wereldmuseum was het dinsdagmiddag best druk. Een goed teken voor deze nieuwe parel aan de Rotterdamse kroon. Maar een entreeprijs van € 12 voor deze tentoonstelling vond ik in termen van prijs-kwaliteitverhouding (en dat is de taal die Stanley Bremer wil spreken) totaal niet verantwoord. Daar kwam ik overigens pas achter helemaal aan het eind van mijn bezoek. Wat heb ik nl. gedaan: ik ben eerst op de derde en vierde verdieping naar de thematentoonstelling geweest en daarna pas naar de vaste opstelling van de vierde naar de eerste terug maar dan via een andere trap. En wat blijkt dan: die vaste opstelling is veel mooier opgesteld en bevat veel mooiere stukken dan de thematentoonstelling! Achteraf voelde ik me dus bekocht. Want de vaste opstelling kun je ook voor niks gaan bekijken. En daar wringt de schoen. Die tentoonstelling over Oceanië bevat niets anders dan de voorspelbare reeks van maskers en sieraden. Een enkel gedateerd filmpje en wat dia’s en dat is het dan. Volgens mij bevat deze thema tentoonstelling voor het overgrote deel zaken uit het eigen depot waaruit de beste onderdelen (naar later blijkt) zijn gereserveerd voor de vast collectie, maar die staat dus elders in het gebouw. Waardoor je aan het eind het idee hebt twee keer naar hetzelfde te staan kijken. Maar dan valt het je dus op dat de voorwerpen in de vaste opstelling gewoon mooier zijn en beter opgesteld. Een merkwaardige verhouding. De thematentoonstelling is gewoon te weinig een belevenis. Geen opstelling bijvoorbeeld van de telkens in de teksten en gesproken toelichting opduikende en dus voor Oceanië klaarblijkelijk kenmerkende mannenverblijven. Had er een nagebouwd, met alles erop en eraan. Geen enkel woord over de gevolgen van de zeespiegelstijging voor het merendeel van de Polynesische eilanden.  Maar wel eindeloze vitrines met beeldjes uit Poly-, Mela- en Micronesië. Wat mij betreft niet het meest boeiende onderwerp dat ik mij kan voorstellen, tenzij schematisch aan de hand van kaarten of in het digitijdperk anderszins de verschillen en overeenkomsten tussen die duizenden kilometers van elkaar verwijderde culturen zouden zijn uiteengezet. Maar daar komt het Wereldmuseum helemaal niet aan toe, want: zo weinig mogelijk info.

Dat breekt ook op bij de overigens zeer fraai ingerichte Boedha en Shinto tempels, onderdeel van de vaste opstelling. Het ziet er allemaal prachtig uit, maar hoe wordt die veelheid aan beelden en indruk geordend? Niet dus of te moeilijk, de veelheid van namen en begrippen op de teksten bij de oosterse religies slaat elke poging tot begrijpen onmiddellijk dood. Juist een volkenkundig museum (of in dit geval Wereldmuseum) moet heel veel aandacht besteden aan een voor niet ingewijde bezoekers begrijpelijk indeling en duiding van de aangeboden sympoliek en riten. Doe je dan niet, dan wordt het binnen de kortste keren aapjes kijken.

En dat er dan bij een tentoonstelling over Oceanië niet eens peniskokers te zien zijn ervoer ik onder de gegeven omstandigheden ineens als een gebrek aan houvast.

Tjeu